Güney Fransa’nın Côte d’Azur kıyısında, Saint‑Tropez’nin ışığı kadar çekici ama çok daha duru bir güzellik taşıyan Port‑Grimaud, Provence’ın venedikleşmiş incisi. “Venise provençale” yani Provence’ın Venedik’i olarak kötü bir benzetme sayılmaz; çünkü bu manzaralı kasabada yollar değil kanallar, arabalar değil tekneler konuşuyor.
Port‑Grimaud’un Su Üstünde Başlayan Hikâyesi
1960’lı yıllarda mimar François Spoerry, bataklık bir arazide başlayan hikâyesini, her evin bir tekne iskelesine sahip olduğu 12 adalı bir su kasabasına dönüştürdü.
Planlanan alanda %42 su, %33 bahçe ve sadece %25 yapı bulunması, Spoerry’nin doğayla uyumlu “küçük ölçekli peyzaj mimarisi” yaklaşımını yansıtıyor.
İlk inşaat işleri 1966’da başladı; 1967 yazında 75 ev ve 40 daire teslim edildi, taşlar Roma’nın değil Provence’ın ruhundan geldi; yıllar süren emeğin ürünü bu kasaba 2000’li yıllarda tamamlandı.
2002’de Fransa Kültür Bakanlığı tarafından 20. yüzyıl mirası olarak tanındı; otantik karakteri korunarak UNESCO niteliğine yakın bir statüye kavuştu.
Mimari & Atmosfer: Provence’da Suyun Dansı
Rengârenk evler, metal balkonlar, özel planlı çatılar ve yana kaymayan cephenin yaratıcı kurgusu sayesinde, hiçbir yapı bir diğeriyle aynı değil. Spoerry’nin ilkeleri doğrultusunda “yumuşak mimari” olarak adlandırılan bu tarz, modernliği Provence geleneğiyle buluşturuyor
Postmodern bir planlama örneği olan bu kasabada 14 köprü, 7 km kanal ve 14 km rıhtım boyunca yürümek hem huzurlu hem de büyüleyici.
Trafiğe izin verilmeyen cadde ve sokaklarda sadece sakinlerin arabaları bulunuyor. Ziyaretçilerin şehir içinde serbestçe dolaşması mümkün; botlarla ve teknelerle dolaşım destekleniyor.
Ne yapılır?
-
Kanallarla tanışın: Kiralayabileceğiniz elektrikli tekneler ya da “coches d’eau” gezileriyle Port‑Grimaud’u sudan keşfedin.
- Saint‑François kilisesi: İçeride Victor Vasarely imzalı 25 vitray pencere, 78 basamaklı kule ve nefis bir panoramik manzara sunuyor. Oldukça sade, ama derin bir tasarım örneği
- Pazarlar ve İkindi Gezintisi: Perşembe ve Pazar sabahları kurulan pazarda yöresel ürünler, yaz akşamları el sanatları pazarı sizi davet ediyor
- Trenle keşif: Grimaud eski köyüne gitmek için küçük turistik trenler var; keyifli hem de kolay bir rota sunuyor
- Doğa ve plaj: Plage de Grimaud, sakin kumsalıyla hem yüzme hem dinlenme fırsatı tanıyor. Cigales ve diğer koylar da çoğu zaman turist yoğunluğu olmadan huzur veriyor.
Özel Kurallar: Neden Bu Şıklık?
Burada göze çarpan bir diğer özellik, kıyafet ve davranış kuralları. Kasaba özel mülkiyet sayıldığından, çıplak üst beden veya mayo ile dolaşmak yasak. Zabıtalar bu konuda oldukça itinalı davranıyor; bu da bölgeye saygılı ve düzenli bir hava katıyor.
François Spoerry’nin kurduğu mimarî ve yaşam tarzı ilkelerine sadık kalmak adına, çamaşır balkonlara asılamıyor, motorlu iki tekerlekli araçlar yasak, bitki bakımında kimyasal ilaçlar kullanılmıyor; her şey doğa dostu bir kasaba yaratmak için.
Neden Port‑Grimaud?
Port‑Grimaud, Provence’ın sıcak ruhunu, mimarî merakı, suyla iç içe geçmiş köy tadındaki yaşamıyla harmanlayarak dünya çapında dikkat çekiyor. Arabasız bir rüya kasabasına adım atmak isteyenler için huzur ve estetiğin birleştiği bu rotada, geceleri dalga sesi ve sabahları martı cıvıltısıyla uyanmak mümkün.
Tevhide Taçan’ın sakin anlatımına uygun bu yazı, Fransa’daki bu büyülü köşeyi İstanbul’dan gelen bir gezginin gözüyle aktarırken, okuyucuya hem bilgi hem de bir duygusal yolculuk sunar.
